Napięciowe bóle głowy to schorzenie, które dotyka nawet 80% populacji. W leczeniu tej uciążliwości, wykorzystywane są zwykle preparaty z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Duże znaczenie w łagodzeniu lub wyeliminowaniu objawów bólu głowy o charakterze napięciowym ma fizjoterapia, a więc ukierunkowany masaż w obszarze podpotylicznym, obejmujący również szyję, kark i skronie. Pozwala on rozluźnić napięte mięśnie, zwiększyć miejscowe ukrwienie i zredukować stres.
Jaki jest napięciowy ból głowy?
Napięciowy ból głowy występuje samoistnie, nie wywołują go żadne zmiany strukturalne w mózgu, dlatego nazywany jest bólem pierwotnym. Występuje u osób w każdej grupie wiekowej, nieco częściej u kobiet niż mężczyzn, a pierwsze objawy następują około 28 roku życia Pacjenta. Napięciowe bóle głowy mogą mieć różny przebieg i nasilenie. Z tego względu sklasyfikowano je jako:
- ból przewlekły, codzienny, chroniczny o stosunkowo lekkim lub umiarkowanym natężeniu, występuje sukcesywnie przez ponad 180 dni w roku
- ból epizodyczny, pulsujący, często się powtarzający (około 10 razy w roku), przy czym epizody bólowe trwają do 14 dni w miesiącu i 12-180 dni w roku
- ból epizodyczny, występujący w postaci rzadkiej po wysiłku lub w sytuacjach stresowych, krótkotrwałe epizody utrzymują się od 1 dnia w miesiącu do 12 dni w roku
Czym się objawia napięciowy ból głowy?
Napięciowy ból głowy odczuwany jest po obydwu stronach głowy. Pacjenci określają go jako uciskanie z zewnątrz lub rozpieranie, zaczynające się od bólu w okolicy karku i przechodzące do innych części głowy. Incydenty napięciowego bólu głowy mają z reguły przebieg niewielki lub umiarkowany, ale zdarza się, że towarzyszą mu nudności oraz wzmożone napięcie mięśni karku. Epizody napięciowego bólu głowy mogą utrzymywać się od pół godziny do nawet kilku dni.
Przyczyny występowania napięciowego bólu głowy
Pośród przyczyn napięciowego bólu głowy najczęściej wymienia się podłoże hormonalne, predyspozycje rodzinne, nadużywanie kofeiny, nadmierny wysiłek fizyczny, głód czy odwodnienie. Zwrócono również uwagę na przyczyny psychologiczne:
- stres
- napięcie emocjonalne
- lęk i niepokój
- niedobór snu
- zaburzenie rytmu snu i czuwania
oraz przyczyny mechaniczne:
- nieprawidłowa postawa
- jednostronne obciążenie mięśni pleców
- skrócenie struktur łącznotkankowych
- punkty spustowe
- pourazowe uszkodzenia składowego elementu odcinka szyjnego
- odwodnienie organizmu
- nawyk zaciskania zębów
- problemy ortodontyczne
Powody występowania tego schorzenia nie są do końca zbadane. Nie mniej, leczenie fizjoterapeutyczne napięciowego bólu głowy okazuje się najbardziej skuteczne. Poprawa tkankowa na skutek manualnej terapii tkanek miękkich, w wielu przypadkach całkowicie uwalnia Pacjenta od napięciowego bólu głowy i zapobiega jego nawrotom. Jeśli zaś podłożem występowania napięciowych bólów głowy okaże się czynnik stresogenny, konieczne będzie wdrożenie psychoterapii.
Sprawdź: Czym jest terapia manualna i kiedy może pomóc?
Jak leczyć napięciowy ból głowy?
Ponieważ nie rozpoznano dotąd przyczyn bólu głowy typu napięciowego, to przed podjęciem leczenia, czy to farmakoterapii, fizjoterapii, czy psychoterapii, bardzo ważny jest szczegółowy wywiad z Pacjentem. Określenie rodzaju bólu, jego natężenia, częstotliwości występowania i czasu trwania oraz objawów współistniejących w dużej mierze ułatwia postawienie właściwej diagnozy. Co ważne, napięciowe bóle głowy mogą być związane z zaburzeniami emocjonalnymi, nerwicą, a nawet depresją. Nie wykazują jednak związku z zaburzeniami neurologicznymi czy nieprawidłowościami struktur anatomicznych. Zatem, w każdym przypadku występowania napięciowych bólów głowy strategia terapeutyczna powinna być dobierana indywidualnie do Pacjenta.
Fizjoterapia w leczeniu napięciowego bólu głowy z reguły jest ukierunkowana na trzy struktury: powięź, mięśnie i struktury kostne.
Permanentnie napięta w sytuacjach stresowych powięź, w przypadku długotrwałych przeciążeń twardnieje, a nawet zmienia swoje położenie, prowokując blokady stawowe. Zwiększone napięcie mięśni karku wywołuje ograniczenie zakresu ruchomości głowy, powodując zablokowanie w skróceniu lub rozciągnięciu mięśni, które stają się nośnikiem bólu. Zaburzenia napięcia w tkankach mięśniowo-powięziowych prowokuje powstawanie charakterystycznych punktów na przebiegu mięśni, nazywanych punktami spustowymi.
Działanie fizjoterapeuty polega na maksymalnym rozluźnieniu struktur zarówno mięśniowych jak i więzadłowych, po to, aby ucisk struktur nerwowych był jak najmniejszy. W leczeniu napięciowych bólów głowy zastosowanie znajdą więc techniki rozluźniania mięśniowo-powięziowego, techniki mobilizacji odcinka szyjnego, łagodne metody rozciągania i terapii punktów spustowych oraz ćwiczenia relaksacji odcinka szyjnego.