Mięśni dna miednicy odpowiadają za podstawowe funkcje życiowe organizmu człowieka, związane z układem pokarmowym, wydalniczym i rozrodczym. Poza tym, działają stabilizująco na odcinek lędźwiowy i krzyżowy kręgosłupa. Są najbardziej aktywną grupą mięśniową podczas wykonywania codziennych czynności ruchowych, dlatego zaburzenie ich pracy stanowi dla człowieka spore ograniczenie. Wiele dolegliwości udaje się całkowicie wyeliminować. Sukces leczenia zależy od odpowiednio wcześnie rozpoczętego leczenia zachowawczego.
Funkcje miednicy w organizmie
Miednica pełni w organizmie bardzo ważne funkcje. Ten zamknięty krąg składa się z kości, stawów i spojenia łonowego. Mięśnie, które przyczepione są do miednicy zarówno od strony zewnętrznej, jak i wewnętrznej, odpowiadają za równoczesne zapewnienie stabilności i mobilności, a razem z więzadłami i powięzią, warunkują bezpieczny i powtarzalny ruch. Działają na zasadzie napinania i rozluźniania, a do najważniejszych funkcji mięśni dna miednicy należy:
- stabilizacja i budowanie prawidłowej postawy ciała
- podtrzymywanie narządów wewnętrznych, które znajdują się w miednicy mniejszej
- utrzymywanie zdolności organizmu do dobrowolnego zatrzymywania moczu, stolca i gazów
- odruchowe spięcie podczas nagłego wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej
- ułatwienie porodu poprzez stawianie oporu kierunkowego
- wpływają na satysfakcję seksualną obojga partnerów
Przyczyny dysfunkcji dna miednicy
Dysfunkcje dna miednicy powstają na skutek zmian w układzie stawowo-mięśniowym. Brak lub osłabienie aktywności mięśni dna miednicy może nastąpić na skutek uszkodzeń w unerwieniu, przebytej ciąży i porodu, urazów okolicy krocza, zabiegów w okolicy miednicy czy menopauzy. Duży wpływ na osłabienie funkcji mięśni dna miednicy ma stres, wadliwa postawa, nieodpowiednie ćwiczenia fizyczne z dużym obciążeniem, siedzący tryb życia, nadwaga lub naturalny proces starzenia się.
Dolegliwości w obrębie miednicy
Dysfunkcje mięśni dna miednicy powstają na skutek zwiększenia liczby włókien szybkich przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby włókien wolnych. Oznacza to, że prawidłowo funkcjonujące, silne i elastyczne mięśnie ze zdolnością do kurczenia i rozkurczania stają się zbyt napięte (hipertoniczne dno miednicy) lub za słabe (dolegliwość bardziej powszechna).
Obydwie dysfunkcje dają bardzo uciążliwe objawy.
Efekty zwiększonego napięcia mięśni dna miednicy
Nierelaksujące (hipertoniczne) dno miednicy, powstające głównie na skutek urazów, wypadków czy porodu objawia się przede wszystkim bólem (miednicy, dolnej części pleców, kości ogonowej, biodra).
Powoduje zaparcia, napinanie się podczas wypróżniania oraz niepełne opróżnianie jelit.
W obszarze dróg moczowych wywołuje parcie na mocz, niemożność utrzymania moczu przy jednoczesnym opóźnionym rozpoczęciu strumienia moczu i powolnym jego przepływie, bolesne oddawanie moczu i również niepełne opróżnianie pęcherza.
Objawem zbyt mocno napiętych mięśni są również nawracające infekcje intymne i zapalenia układu moczowo-płciowego.
Hipertonia wywołuje u kobiet dysfunkcje psychoseksualne, a mimowolne skurcze mięśni pochwy utrudniają lub nawet uniemożliwiają współżycie seksualne.
Dysfunkcje spowodowane zbytnim osłabieniem mięśni dna miednicy
Najczęściej spotykane schorzenia, wynikające z zaburzeń dna miednicy, powstają na skutek zbytniego osłabienia mięśni, które mają za zadanie utrzymać w odpowiednim położeniu i przeciwdziałać opadaniu narządów miednicy mniejszej. Zaburzenie tej równowagi prowadzi do wielu dysfunkcji uroginekologicznych w obrębie macicy, pęcherza moczowego i odbytu.
Główne objawy to naglące, wysiłkowe lub funkcjonalne nietrzymanie moczu.
Osłabione mięśnie są przyczyną również mimowolnych ruchów jelit, powodujących wycieki z jelita, nietrzymanie stolca, biegunki, nadprodukcję gazów i brak ich kontroli.
Niewsparte, osłabione narządy miednicy mniejszej, w tym narządy rodne, obniżają się i mają tendencję do całkowitego lub częściowego wypadania poza przedsionek pochwy. Najczęściej dzieje się to na skutek wzrostu ciśnienia śródbrzusznego podczas menopauzy lub po naturalnych porodach.
Fizjoterapia mięśni dna miednicy
Leczenie dysfunkcji mięśni dna miednicy nie zawsze oznacza ingerencję farmaceutyczną czy chirurgiczną. Niektóre problemy skutecznie udaje się wyeliminować podczas fizjoterapii. Właściwy trening dna miednicy, ukierunkowany na wzmacnianie i rozluźnianie MDM, zwiększa ich elastyczność i objętość. Ćwiczenia, podniesienie świadomości własnego ciała i przejęcie nad nim kontroli, pozwala ograniczać bolesność miesiączek, rozwiązuje problem nietrzymania moczu, gazów i stolca, eliminuje bóle krocza, stany zapalne i infekcje intymne oraz inne dolegliwości. Fizjoterapia wspomaga również prowadzenie ciąży, przygotowuje do porodu oraz pomaga przywrócić organizm do równowagi po porodzie. Fizjoterapeuci dysponują szeroką gamą metod rehabilitacji, pozwalających skutecznie i efektywnie pracować nad mięśniami dna miednicy. Jednak każda terapia dobierana jest indywidualnie, w zależności od problemu zgłaszanego przez Pacjenta. Aby terapia była skuteczna i przynosiła zadowalające efekty, warto nieustannie podnosić wiedzę i swoje kompetencje. Zachęcamy zatem Państwa fizjoterapeutów do skorzystania z oferty szkolenia dra Jarosława Ciechomskiego „Diagnozowanie i leczenie dysfunkcji miednicy całościowe podejście powięziowe”. Najbliższe szkolenie zaplanowane jest na grudzień br., a z programem kursu mogą się Państwo zapoznać tutaj: https://versusmedicus.pl/diagnozowanie-i-leczenie-dysfunkcji-miednicy-calosciowe-podejscie-powieziowe/.
Zobacz także:
- Rola tkanki łącznej w prawidłowym działaniu układu ruchu
Podstawowym budulcem układu kostnego człowieka jest tkanka łączna szkieletowa. Wyodrębnione w niej tkanki – kostna i chrzęstna, stanowią fundament układu ruchu, zapewniając stabilność i wytrzymałość całego szkieletu. Dzięki tkance łącznej, kości mogą skutecznie przenosić siły mięśni, umożliwiając swobodne ruchy i chroniąc narządy wewnętrzne przed urazami. - Dotyk tensegracyjny w leczeniu zaburzeń mięśniowo – szkieletowych
Tensegrity Touch to nowoczesna metoda leczenia, która pomaga skutecznie redukować napięcie mięśniowe i poprawiać elastyczność powięzi, co zmniejsza lub całkowicie eliminuje przewlekłe dolegliwości bólowe. Dzięki delikatnym technikom ścinania, nacisku i skręcania, terapeuta wspomaga naturalne procesy samoregulacji organizmu, pomaga przywrócić równowagę i ruchomość stawów Pacjenta. - Czym jest rozluźnianie mięśniowo-powięziowe?
Pośród metod terapeutycznych, stosowanych w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych, przywrócenia prawidłowej funkcji powięzi i wsparcia obszarów osłabionych przez jej uszkodzenie, najbardziej skutecznym okazuje się rozluźnianie mięśniowo-powięziowe. Mobilizacja powięzi, zwiększenie jej elastyczności oraz rozluźnienie i rozciągnięcie powięzi w celu złagodzenia napięcia, likwiduje wiele schorzeń i dolegliwości oddalonych od miejsca bólu zarówno czasowo, jak i przestrzennie.