Sprawność fizyczna i zdrowy tryb życia to potrzeba i konieczność, która coraz częściej pojawia się w świadomości człowieka. Niestety, dolegliwości w obrębie miednicy, będące konsekwencją zmian w układzie stawowo-mięśniowym, skutecznie ograniczają wszelkie aktywności. Często są przyczyną dyskomfortu i powodują obniżenie standardu życia. Dlatego warto, a nawet należy poddać się diagnostyce mięśni dna miednicy, żeby stosunkowo wcześnie i bezinwazyjnie pozbyć się wstydliwych i uciążliwych dysfunkcji.
Funkcja miednicy w organizmie
Miednica jest zasadniczym punktem systemu stabilizacyjno-mobilizacyjnego, a będąc połączeniem między tułowiem i kończynami dolnymi, odpowiada za możliwość wykonywania ruchu w sposób bezpieczny i powtarzalny. Okolica lędźwiowo-miedniczno-biodrowa zapewnia zatem organizmowi stabilność, skoordynowane przenoszenie obciążenia i spełnianie funkcji lokomocyjnej. To właśnie ruch jest najważniejszą funkcją układu szkieletowego, mięśniowo-więzadłowego i nerwowego. Do zapoznania się z biomechaniką globalną miednicy oraz poznania przyczyn jej dysfunkcji i strategii ich leczenia, zapraszamy Państwa na kurs dr Jarosława Ciechomskiego już w grudniu tego roku.
Rola mięśni dna miednicy
Dno miednicy, potocznie zwane kroczem, rozciąga się pomiędzy guzami kulszowymi po bokach, kością guziczną z tyłu i spojeniem łonowym z przodu. MDM steruje układ nerwowy. Odpowiadają one za podparcie i utrzymanie w prawidłowym położeniu narządów miednicy mniejszej, czyli pęcherza moczowego, odbytnicy, kanału odbytu oraz narządów płciowych. W 70% zbudowane są z włókien wolnokurczliwych, a w 30% włókien szybkokurczliwych. Tak skurcz, jak i rozluźnienie mięśni odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, rozrodczego i wydalniczego.
Oprócz tego, mięśnie dna miednicy pełnią zasadniczą rolę w stabilizacji tułowia. Zsynchronizowana praca mięśnia dźwigacza odbytu z mięśniami poprzecznymi brzucha, mięśniami dwudzielnymi i przeponą klatki piersiowej, poprzez stabilizację obręczy miednicznej w pozycji stojącej, stabilizację nogi podporowej i wykrocznej w trakcie chodu, równoważy kręgosłup lędźwiowy i krzyżowy.
Objawy dolegliwości w obrębie dna miednicy
Mięśnie dna miednicy są grupą mięśniową najbardziej aktywną podczas wykonywania codziennych czynności ruchowych. Aktywność ta może zostać zaburzona, na skutek uszkodzeń w unerwieniu lub spowodowana procesami starzenia się, kiedy to ulega zmniejszeniu ilość włókien wolnych, a przyrasta liczba włókien szybkich. Konsekwencją tego procesu jest mniej wydolna praca mięśni dna miednicy, co przejawia się dolegliwościami:
- punktowe i promieniujące bóle w odcinku lędźwiowo-krzyżowym
- ból w obrębie miednicy trudny do zlokalizowania
- zaburzenia czynnościowe więzadła krzyżowo-guzowego
- objawy przypominające rwę kulszową
- zaburzenia w okolicy kości ogonowej
- obniżenie narządów rodnych
- wysiłkowe nietrzymanie moczu
- zaburzenia w okolicy odbytowej (nietrzymanie gazów, stolca, hemoroidy)
U kogo występują zaburzenia MDM
Zaburzenia czynności struktur mięśni dna miednicy dotyczą osób po 25 roku życia oraz ludzi z nadwagą. Szczególnie narażone są jednak kobiety, ze względu na swoje funkcje biologiczne.
Przyczyny dysfunkcji miednicy
Osłabienie mięśni dna miednicy występuje zwłaszcza po ciąży. W czasie porodu MDM ulegają znacznemu rozciągnięciu i nie są w stanie samoistnie odzyskać swojej poprzedniej aktywności. Nawet cesarskie cięcie nie eliminuje ryzyka wystąpienia tych dolegliwości.
Zwiotczenie i postępująca dysfunkcja mięśni, następuje również w czasie menopauzy i klimakterium, kiedy to dochodzi do zmiany stężenia hormonów i syntezy kolagenu.
Innymi czynnikami wywołującymi zmiany kondycji mięśni dna miednicy są przebyte operacje ginekologiczne i zabiegi w obrębie miednicy, stres, nieprawidłowe nawyki toaletowe, zbyt duże obciążenia wywołujące wzrost ciśnienia w jamie brzusznej, a także uwarunkowania genetyczne.
Co trzecia kobieta zmaga się z problemem wysiłkowego nietrzymania moczu, a z wiekiem ryzyko to wzrasta. Dlatego, w celu utrzymania sprawności całego układu szkieletowo-mięśniowego, niezwykle ważna jest terapia aktywizująca mięśnie dna miednicy już w młodym wieku. Leczenie zachowawcze pozwala uniknąć leczenia operacyjnego w przyszłości.
Oddziaływanie terapeutyczne
Najważniejsze dla efektywnego leczenia jest właściwe i na wczesnym etapie rozpoznanie dysfunkcji mięśni dna miednicy. Specjalista uroginekolog w badaniu urologicznym jest w stanie precyzyjnie określić czy nastąpiło obniżenie narządu rodnego, pęcherza lub odbytnicy. Takie dysfunkcje początkowo przebiegają bezobjawowo, dopiero bardziej zaawansowane dają objawy utrudnionego oddawania moczu, jego zalegania w pęcherzu, częstomoczu, parć naglących czy nawracających zakażeń dróg moczowych. Wysoka skuteczność fizjoterapii jest możliwa u kobiet młodych i pacjentek po porodach. Natomiast fizjoterapia w okresie menopauzy powinna być wzbogacona o terapię hormonalną.
Versus Medicus oferuje wsparcie dla fizjoterapeutów w zakresie technik i metod leczenia dysfunkcji kości biodrowej, krzyżowej i ogonowej, nerwów, połączeń i przepon w obrębie miednicy, a także powięzi miednicy.
Zaburzenia funkcjonalnych narządów miednicy mniejszej zawsze powinny być leczone przez dobrze przeszkolonych, przygotowanych pod względem teoretycznym i praktycznym fizjoterapeutów, a wysoki standard naszych szkoleń właśnie takie przygotowanie zapewnia.
Więcej informacji na ten temat dowiesz się tutaj: Diagnozowanie i leczenie dysfunkcji miednicy całościowe podejście powięziowe
Zobacz także:
- Rola powięzi w prewencji urazów sportowych
Urazy sportowe stanowią istotny problem w środowisku osób aktywnych fizycznie, prowadząc nie tylko do bólu i ograniczeń ruchowych, ale również do długotrwałych przerw w treningach, a w skrajnych przypadkach – do zakończenia kariery sportowej. Kontuzje mogą powodować zaburzenia w codziennym funkcjonowaniu, wpływać na kondycję psychiczną oraz generować koszty związane z leczeniem i rehabilitacją. W kontekście prewencji urazów kluczową rolę odgrywa powięź – tkanka łączna otaczająca mięśnie, stawy i narządy wewnętrzne. Jej zdrowie i elastyczność są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu ruchu oraz minimalizacji ryzyka kontuzji. - Adaptacje postawy a układ powięziowy
Postawa ciała odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia i sprawności fizycznej człowieka. Jest wynikiem współdziałania układu mięśniowego, kostnego oraz powięziowego, które razem tworzą złożony system zapewniający stabilność i mobilność. Powięź, będąca trójwymiarową siecią tkanki łącznej, otacza i przenika wszystkie struktury ciała, wpływając na ich funkcjonowanie oraz adaptację do obciążeń. Zrozumienie mechanizmów adaptacji postawy w kontekście układu powięziowego jest kluczowe dla profilaktyki i terapii zaburzeń posturalnych. - Znaczenie hipotezy terapeutycznej w Manipulacji Powięzi
Współczesna praktyka fizjoterapeutyczna, osteopatyczna oraz rehabilitacyjna coraz częściej stawia na interdyscyplinarne podejście, w którym kluczową rolę odgrywa właściwe formułowanie hipotez terapeutycznych. Szczególnie w kontekście manipulacji powięzi – techniki, która wymaga głębokiej znajomości anatomii, biomechaniki oraz neurofizjologii – prawidłowo postawiona hipoteza terapeutyczna stanowi fundament skutecznej interwencji. Precyzyjna diagnoza wstępna, oparta na szczegółowym wywiadzie oraz obserwacji klinicznej, umożliwia wypracowanie optymalnego planu terapii, zwiększając tym samym szansę na trwałą poprawę funkcji pacjenta.