Sprawność fizyczna i zdrowy tryb życia to potrzeba i konieczność, która coraz częściej pojawia się w świadomości człowieka. Niestety, dolegliwości w obrębie miednicy, będące konsekwencją zmian w układzie stawowo-mięśniowym, skutecznie ograniczają wszelkie aktywności. Często są przyczyną dyskomfortu i powodują obniżenie standardu życia. Dlatego warto, a nawet należy poddać się diagnostyce mięśni dna miednicy, żeby stosunkowo wcześnie i bezinwazyjnie pozbyć się wstydliwych i uciążliwych dysfunkcji.
Funkcja miednicy w organizmie
Miednica jest zasadniczym punktem systemu stabilizacyjno-mobilizacyjnego, a będąc połączeniem między tułowiem i kończynami dolnymi, odpowiada za możliwość wykonywania ruchu w sposób bezpieczny i powtarzalny. Okolica lędźwiowo-miedniczno-biodrowa zapewnia zatem organizmowi stabilność, skoordynowane przenoszenie obciążenia i spełnianie funkcji lokomocyjnej. To właśnie ruch jest najważniejszą funkcją układu szkieletowego, mięśniowo-więzadłowego i nerwowego. Do zapoznania się z biomechaniką globalną miednicy oraz poznania przyczyn jej dysfunkcji i strategii ich leczenia, zapraszamy Państwa na kurs dr Jarosława Ciechomskiego już w grudniu tego roku.
Rola mięśni dna miednicy
Dno miednicy, potocznie zwane kroczem, rozciąga się pomiędzy guzami kulszowymi po bokach, kością guziczną z tyłu i spojeniem łonowym z przodu. MDM steruje układ nerwowy. Odpowiadają one za podparcie i utrzymanie w prawidłowym położeniu narządów miednicy mniejszej, czyli pęcherza moczowego, odbytnicy, kanału odbytu oraz narządów płciowych. W 70% zbudowane są z włókien wolnokurczliwych, a w 30% włókien szybkokurczliwych. Tak skurcz, jak i rozluźnienie mięśni odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, rozrodczego i wydalniczego.
Oprócz tego, mięśnie dna miednicy pełnią zasadniczą rolę w stabilizacji tułowia. Zsynchronizowana praca mięśnia dźwigacza odbytu z mięśniami poprzecznymi brzucha, mięśniami dwudzielnymi i przeponą klatki piersiowej, poprzez stabilizację obręczy miednicznej w pozycji stojącej, stabilizację nogi podporowej i wykrocznej w trakcie chodu, równoważy kręgosłup lędźwiowy i krzyżowy.
Objawy dolegliwości w obrębie dna miednicy
Mięśnie dna miednicy są grupą mięśniową najbardziej aktywną podczas wykonywania codziennych czynności ruchowych. Aktywność ta może zostać zaburzona, na skutek uszkodzeń w unerwieniu lub spowodowana procesami starzenia się, kiedy to ulega zmniejszeniu ilość włókien wolnych, a przyrasta liczba włókien szybkich. Konsekwencją tego procesu jest mniej wydolna praca mięśni dna miednicy, co przejawia się dolegliwościami:
- punktowe i promieniujące bóle w odcinku lędźwiowo-krzyżowym
- ból w obrębie miednicy trudny do zlokalizowania
- zaburzenia czynnościowe więzadła krzyżowo-guzowego
- objawy przypominające rwę kulszową
- zaburzenia w okolicy kości ogonowej
- obniżenie narządów rodnych
- wysiłkowe nietrzymanie moczu
- zaburzenia w okolicy odbytowej (nietrzymanie gazów, stolca, hemoroidy)
U kogo występują zaburzenia MDM
Zaburzenia czynności struktur mięśni dna miednicy dotyczą osób po 25 roku życia oraz ludzi z nadwagą. Szczególnie narażone są jednak kobiety, ze względu na swoje funkcje biologiczne.
Przyczyny dysfunkcji miednicy
Osłabienie mięśni dna miednicy występuje zwłaszcza po ciąży. W czasie porodu MDM ulegają znacznemu rozciągnięciu i nie są w stanie samoistnie odzyskać swojej poprzedniej aktywności. Nawet cesarskie cięcie nie eliminuje ryzyka wystąpienia tych dolegliwości.
Zwiotczenie i postępująca dysfunkcja mięśni, następuje również w czasie menopauzy i klimakterium, kiedy to dochodzi do zmiany stężenia hormonów i syntezy kolagenu.
Innymi czynnikami wywołującymi zmiany kondycji mięśni dna miednicy są przebyte operacje ginekologiczne i zabiegi w obrębie miednicy, stres, nieprawidłowe nawyki toaletowe, zbyt duże obciążenia wywołujące wzrost ciśnienia w jamie brzusznej, a także uwarunkowania genetyczne.
Co trzecia kobieta zmaga się z problemem wysiłkowego nietrzymania moczu, a z wiekiem ryzyko to wzrasta. Dlatego, w celu utrzymania sprawności całego układu szkieletowo-mięśniowego, niezwykle ważna jest terapia aktywizująca mięśnie dna miednicy już w młodym wieku. Leczenie zachowawcze pozwala uniknąć leczenia operacyjnego w przyszłości.
Oddziaływanie terapeutyczne
Najważniejsze dla efektywnego leczenia jest właściwe i na wczesnym etapie rozpoznanie dysfunkcji mięśni dna miednicy. Specjalista uroginekolog w badaniu urologicznym jest w stanie precyzyjnie określić czy nastąpiło obniżenie narządu rodnego, pęcherza lub odbytnicy. Takie dysfunkcje początkowo przebiegają bezobjawowo, dopiero bardziej zaawansowane dają objawy utrudnionego oddawania moczu, jego zalegania w pęcherzu, częstomoczu, parć naglących czy nawracających zakażeń dróg moczowych. Wysoka skuteczność fizjoterapii jest możliwa u kobiet młodych i pacjentek po porodach. Natomiast fizjoterapia w okresie menopauzy powinna być wzbogacona o terapię hormonalną.
Versus Medicus oferuje wsparcie dla fizjoterapeutów w zakresie technik i metod leczenia dysfunkcji kości biodrowej, krzyżowej i ogonowej, nerwów, połączeń i przepon w obrębie miednicy, a także powięzi miednicy.
Zaburzenia funkcjonalnych narządów miednicy mniejszej zawsze powinny być leczone przez dobrze przeszkolonych, przygotowanych pod względem teoretycznym i praktycznym fizjoterapeutów, a wysoki standard naszych szkoleń właśnie takie przygotowanie zapewnia.
Więcej informacji na ten temat dowiesz się tutaj: Diagnozowanie i leczenie dysfunkcji miednicy całościowe podejście powięziowe
Zobacz także:
- Zależności funkcjonalne między odcinkiem szyjnym a stawem skroniowo-żuchwowym – implikacje dla terapii manualnej
Współczesna fizjoterapia i osteopatia coraz częściej zwracają uwagę na złożoną relację pomiędzy odcinkiem szyjnym kręgosłupa a stawem skroniowo-żuchwowym (SSŻ). Zarówno stawy kręgowe szyi, jak i stawy SSŻ pełnią kluczowe funkcje biomechaniczne i neurologiczne. Dysfunkcje w tych strukturach mogą prowadzić do szerokiego spektrum objawów — od bólu głowy, przez szumy uszne, aż po problemy z równowagą czy ograniczenia ruchomości. Podstawą skutecznej terapii będzie więc zrozumienie ich anatomii, funkcji oraz zależności. - Brzuch i miednica pod lupą – badanie fizykalne w praktyce diagnostyki różnicowej
Badanie brzucha i miednicy to jeden z filarów diagnostyki medycznej i różnicowej. W praktyce klinicznej pozwala szybko odróżnić stany nagłe od mniej groźnych dolegliwości oraz ukierunkować dalsze postępowanie. Precyzyjne zebranie wywiadu i systematyczne badanie fizykalne niejednokrotnie okazują się skuteczniejsze niż kosztowne badania obrazowe. - Rola powięzi w prewencji urazów sportowych
Urazy sportowe stanowią istotny problem w środowisku osób aktywnych fizycznie, prowadząc nie tylko do bólu i ograniczeń ruchowych, ale również do długotrwałych przerw w treningach, a w skrajnych przypadkach – do zakończenia kariery sportowej. Kontuzje mogą powodować zaburzenia w codziennym funkcjonowaniu, wpływać na kondycję psychiczną oraz generować koszty związane z leczeniem i rehabilitacją. W kontekście prewencji urazów kluczową rolę odgrywa powięź – tkanka łączna otaczająca mięśnie, stawy i narządy wewnętrzne. Jej zdrowie i elastyczność są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu ruchu oraz minimalizacji ryzyka kontuzji.