Przywrócenie pełnej sprawności fizycznej człowieka dorosłego lub maksymalne ograniczenie jego niesprawności jest znacznie trudniejsze, niż u dzieci w okresie pokwitania, ale nie jest niemożliwe. Korekcja wad postawy ma więc na celu leczenie i niwelowanie wad postawy, zanim zdążą się utrwalić i wywołać negatywne kompensacje w innych odcinkach ciała. Warto zatem jak najwcześniej skonsultować ze specjalistą niepokojące Pacjenta objawy.
Czym są wady postawy?
Wady postawy u dorosłych to wszelkie odchylenia od postawy ciała, która jest uznawana za prawidłową. Wady postawy oznaczają, że dane obszary układu kostnego lub układu mięśniowego nie są właściwie rozwinięte lub wykazują mniejszą niż normalna sprawność. Wszelkie zachwiania harmonii ułożenia poszczególnych części ciała względem kręgosłupa, wskazują na odstępstwa od prawidłowej postawy ciała. Takie nieprawidłowości zmieniają wygląd sylwetki oraz sposób poruszania się człowieka.
Zmiany w posturze mogą wynikać z przyczyn wrodzonych i wad anatomicznych lub być następstwem chorób przebytych w dzieciństwie. Często też powstają w trakcie życia i wynikają z niewłaściwych nawyków. Nieleczone wady postawy, nie tylko ograniczają sprawność ruchową, ale również powodują ból i dyskomfort. Mogą prowadzić do poważnych schorzeń i powikłań w przyszłości, dlatego zalecana jest korekcja wad postawy jak najwcześniej, po rozpoznaniu nieprawidłowości.
Przyczyny wad postawy u dorosłych
Już wiemy, że wady postawy mogą być wrodzone lub nabyte. Jeśli chodzi o wady nabyte, to warto poznać ich przyczyny, aby w miarę możliwości je ograniczyć lub całkowicie wyeliminować.
Czynniki sprzyjające powstawaniu wad postawy w dorosłym życiu:
- zbyt mało ruchu i aktywności fizycznej
- siedzący tryb życia
- utrwalanie asymetrycznych pozycji ciała
- stres i codzienne napięcia
- niewłaściwa aktywność na siłowniach
- nieodpowiednia, niewygodna odzież lub obuwie
- noszenie ciężkich przedmiotów stale w tej samej ręce lub na ramieniu
- niewłaściwa ergonomia pracy
Każdy człowiek, w większym lub mniejszym stopniu, jest narażony na powstanie wad postawy, ich pogłębienie się lub utrwalenie. Dlatego, nawet w dorosłym życiu, nie jest za późno na profilaktykę, zmianę stylu życia czy wyeliminowanie szkodliwych nawyków. Powtarzalne, długotrwałe utrzymywanie niewłaściwej pozycji ciała, powoduje odkształcanie się postury, co w efekcie prowadzi do schorzeń i w cięższych przypadkach wymaga interwencji chirurgicznej, a po niej długotrwałej rehabilitacji.
Najczęściej występujące wady postawy u dorosłych
Wady postawy u dorosłych, w zależności od tego, która część ciała jest zdeformowana, można sklasyfikować w trzech grupach: wady kręgosłupa, wady klatki piersiowej, wady kończyn dolnych (stóp i kolan).
Najczęstsze wady postawy to wady kręgosłupa:
- Boczne skrzywienie kręgosłupa – to odchylenie od osi anatomicznej całego kręgosłupa lub jego odcinka w płaszczyźnie czołowej, które jest przyczyną zmian wtórnych w układzie narządu ruchu, klatce piersiowej i narządach wewnętrznych. Zaawansowana skolioza obejmuje trzy płaszczyzny: czołową, strzałkową i rotację osiową.
- Plecy okrągłe – to nadmierne wygięcie kręgosłupa do tyłu w odcinku piersiowym, z jednoczesnym spłaszczeniem klatki piersiowej, wysunięciem barków do przodu i tyłopochyleniem miednicy.
- Plecy wklęsłe – to nadmierne wygięcie dolnego odcinka kręgosłupa do przodu, tzw. pogłębienie lordozy lędźwiowej, przodopochylenie miednicy i uwypuklenie brzucha.
Najczęstsze wady postawy w obszarze klatki piersiowej z reguły mają charakter wrodzony lub są następstwem przebytej w dzieciństwie krzywicy. Klatka piersiowa kurza ze zniekształconym i uwypuklonym mostkiem oraz spłaszczona klatka piersiowa lejkowata, z zapadniętą dolną częścią mostka wraz z żebrami, wymagają ćwiczeń oddechowych i ćwiczeń ogólnorozwojowych, poprawiających postawę ciała, a zwłaszcza pływania. W szczególnych przypadkach konieczna jest operacja chirurgiczna.
Szczególnie uciążliwe są w dorosłym życiu wady kolan i stóp. Kolana koślawe i kolana szpotawe oraz płaskostopie, stopa płasko-koślawa, stopa szpotawa i stopa wydrążona to wady, które pojawiają się już we wczesnym dzieciństwie. Nieleczone w ich początkowej fazie prowadzą do powstania wielu innych wad postawy, zmian zwyrodnieniowych bioder, kolan i różnych dolegliwości.
Metody leczenia wad postawy
Korekcja wad postawy u dorosłych będzie zależała od tego, z jakim rodzajem schorzenia zgłasza się Pacjent. Zabiegi przebiegają według indywidualnego planu terapii i mogą obejmować: leczenie manualne schorzeń związanych z narządami ruchu, manualne techniki rozluźniające, kinezyterapię, masaże, termoterapię, elektrostymulację, falę uderzeniową, ćwiczenia z pacjentem bierne i czynne oraz wspomagane specjalistycznym sprzętem.
Praca rehabilitanta, fizjoterapeuty czy osteopaty ma na celu korekcję wad postawy, łagodzenie objawów chorobowych oraz ogólną poprawę funkcjonowania całego organizmu.