Bezpieczeństwo i skuteczność to dwa podstawowe filary pracy każdego fizjoterapeuty czy terapeuty manualnego. Tylko precyzyjne badanie przeprowadzone z pełnym zrozumieniem pozwala na zastosowanie w celach terapeutycznych odpowiednich metod manualnych. Prawidłowo dobrane techniki i chwyty umożliwiają specjalistom właściwą diagnostykę struktur anatomicznych, dokładne ich zlokalizowanie (topografię) oraz ocenę prawidłowej budowy i jakości tych tkanek, które są charakterystyczne dla danej struktury.
Czym jest metoda anatomii palpacyjnej?
Palpacja jest metodą diagnostyki medycznej, która umożliwia rozpoznanie określonej struktury anatomicznej poprzez dotyk palcami. Pozwala określić rozmiar, kształt, twardość czy położenie mięśni, ścięgien, więzadeł, kości, a nawet nerwów, naczyń krwionośnych i narządów wewnętrznych. Anatomia palpacyjna jest niezastąpiona w diagnozowaniu struktur niewidocznych gołym okiem, umiejscowionych płycej lub głębiej pod skórą. Aby efektywnie pracować na poszczególnych strukturach potrzebna jest szeroka wiedza anatomiczna, ale również zdolność rozpoznawania dotykiem.
Zastosowanie anatomii palpacyjnej w praktyce medycznej
Anatomia palpacyjna ma bardzo szerokie zastosowanie w praktyce medycznej. Niemal każdy obszar ciała można palpować. Utrudnieniem dla nawet świetnie wykwalifikowanego i doświadczonego fizjoterapeuty czy rehabilitanta jest to, że ułożenie poszczególnych struktur anatomicznych może różnić się u poszczególnych Pacjentów miejscem, kształtem lub głębokością. To bardzo indywidualne uwarunkowania, a skuteczność terapii zwykle uzależniona jest od trafności diagnozy.
Dlatego zaleca się stałe poszerzanie wiedzy w zakresie anatomii opisowej, topograficznej i palpacyjnej poszczególnych okolic ciała i układów. Szkolenia z Anatomii Palpacyjnej oferuje Versus Medicus. Najbliższy termin zaplanowany jest w maju bieżącego roku, a kolejny w czerwcu: https://versusmedicus.pl/anatomia-palpacyjna-ap/
Umiejętności niezbędne do prawidłowego przeprowadzenia palpacji
Fizjoterapeutę czy osteopatę musi cechować umiejętność skupienia się, spokój i cierpliwość, gdyż dotyka bardzo wrażliwej materii. Oprócz zdolności badania palpacyjnego specjaliści muszą stale doskonalić inne umiejętności:
- poprawne gesty stosowane w badaniu palpacyjnym
- przeprowadzanie badania opuszkami palców w celu skuteczniejszej oceny badanej struktury
- dostosowanie siły nacisku do indywidualnej reaktywności pacjenta, głębokości badanej struktury oraz konsystencji badanej tkanki
- właściwe rozpoznawanie struktur anatomicznych
- znajomość anatomii opisowej
- znajomość topografii układów kostnego i mięśniowego, przyczepów mięśniowych oraz czynności poszczególnych mięśni i ich grup
- doświadczenie w pracy z ciałem, terapia manualna
- rozróżnianie badanej struktury od przylegających do niej tkanek
- rozumienie problemów pacjenta
- uwzględnianie reakcji pacjenta na proponowane leczenie
Zastosowanie anatomii palpacyjnej w diagnostyce i terapii różnych schorzeń
Metodą palpacyjną można rozpoznać niemal każdą strukturę. Połączenie wiedzy w zakresie anatomii opisowej poszczególnych części ciała z anatomią topograficzną i anatomią palpacyjną pozwoli zastosować terapię struktur szyi, tułowia, kończyny górnej i kończyny dolnej. Palpacja i topografia obejmuje ponadto klatkę piersiową, brzuch i plecy. Przez umiejętny dotyk można więc wyczuć kości długie kończyn dolnych i górnych, wyrostki kolczyste kręgosłupa, żebra, obojczyki, kości miednicze, żuchwę oraz ścięgna i tkanki miękkie. Konieczna jest do tego znajomość konkretnych pozycji danej struktury podczas palpacji.
Umiejętność przeprowadzenia techniki palpacyjnej, topograficznej i opisowej stosowanych na poszczególnych układach pozwoli na precyzyjne ich zbadanie i zdiagnozowanie różnych schorzeń układu szkieletowego, kostno-stawowego, mięśniowego-powięziowego, układu naczyniowego, krwionośnego z elementami układu chłonnego oraz układu nerwowego.
Zobacz także:
- Fizjoterapia w leczeniu urazów sportowych
Nie tylko osoby amatorsko uprawiające sport, ale również zawodowi sportowcy są narażeni na urazy i przeciążenia. W przypadku urazów sportowych zwykle nie ma potrzeby leczenia farmakologicznego, a operacje chirurgiczne dotyczą jedynie bardzo poważnych kontuzji. Urazy sportowe i przeciążenia wymagają fizjoterapii lub rehabilitacji, a im wcześniej, tym lepiej. Całkowite zaniechanie terapii może doprowadzić do negatywnych i nieodwracalnych skutków. - Skolioza – przyczyny, objawy, leczenie i rehabilitacja
Z roku na rok problem skoliozy dotyka coraz większą grupę osób, niezależnie od wieku. I chociaż medycyna z zakresu fizjoterapii i osteopatii stale się rozwija i ewoluuje, to nie ma jednolitej metody leczenia i rehabilitacji tego typu schorzenia. Wynika to z różnych przyczyn skoliozy oraz jej rodzaju. Dla każdego Pacjenta zostaje ustalone indywidualne postępowanie terapeutyczne, uzależnione od stopnia skrzywienia, jego pochodzenia, wieku Pacjenta, współistnienia objawów neurologicznych oraz tempa progresji. - Równoważenie energetyczne wewnętrznego środowiska ludzkiego organizmu
Zdrowe, ludzkie ciało jest precyzyjnie dostosowane do utrzymania równowagi energetycznej, w dynamicznie zmieniającym się środowisku. Rozpoznanie wszelkich zmian energetycznych w obrębie trzewi, powięzi trzewnych i gruczołów dokrewnych, wymaga holistycznego podejścia do harmonii energetycznej wewnętrznego świata. Zrozumienie tych procesów wymaga również analizy myśli, przekonań, emocji i zachowań Pacjenta oraz ich wpływu na zdrowie fizyczne.